Extra

Covid-19 weegt door bij obesitaspatiënten

Uit een studie van het CHU de Lille blijkt dat zwaarlijvige patiënten zeven keer meer kans hebben om aan een beademingsapparaat terecht te komen dan patiënten met een normaal gewicht. Hun sterftecijfer zou ook hoger liggen. Dus stellen we de vraag: moeten we alle obesitaspatiënten in quarantaine plaatsen?

We zijn niet allemaal gelijk voor covid-19: we weten dat de ziekte meer mannen dan vrouwen treft en erger toeslaat bij oudere mensen dan bij jongeren en kinderen. Zwaarlijvigheid is ongetwijfeld een factor waarbij de ziekte uitermate goed gedijt. Het CHU van Lille voerde een studie uit die op 9 april werd gepubliceerd in het tijdschrift Obesity. Ze toont aan dat zwaarlijvige patiënten waarschijnlijk de populatie zijn die het meeste risico loopt met het coronavirus.

Bewijs nu bevestigd

In deze studie ging het in bijna de helft (47,6%) van de gevallen om zwaarlijvige patiënten die sinds het begin van de pandemie op de intensive care waren opgenomen, waarvan 28,2% in het stadium van ernstige obesitas. Maar liefst 85,7% van die laatste groep moest worden beademd.

Deze studie bevestigt de resultaten van een Amerikaanse studie die vaststelt dat het percentage mensen met overgewicht op de intensive care in de Verenigde Staten ongeveer 49% bedraagt. Niet alleen zouden er meer van hen op de intensive-careafdelingen liggen, maar ze zouden daar ook langer moeten blijven. We weten niet zeker waarom deze groep met zwaarlijvige mensen oververtegenwoordigd is, maar er worden wel verschillende hypothesen naar voren geschoven:
- Ten eerste, vitaminegebrek, vooral vitamine D.
- Ten tweede, het feit dat obesitaspatiënten sneller een bepaald type antilichaam kunnen afscheiden dan anderen, wat overmatige reacties veroorzaakt die leiden tot een fatale longontsteking.
- Tot slot zou het vetweefsel grotere hoeveelheden virussen opslaan… Zwaarlijvige mensen zouden dus een hogere viruslast hebben dan andere patiënten, en ze zouden vooral ook meer moeite hebben om die last te elimineren.

Bovendien leidt overgewicht vaak tot slaapstoornissen, waaronder slaapapneu. Zwaarlijvige patiënten hebben al meer moeite om op een natuurlijke manier te ademen, bijgevolg betekent covid-19 voor hen een grotere bedreiging dan voor een fysiek fitte proefpersoon. Het risico op een fatale verergering neemt ook toe met de BMI* (body mass index): een BMI tot 30 zou nog steeds aanvaardbaar zijn, maar boven de 40 lopen patiënten echt gevaar. De vraag stelt zich dus of langdurige quarantaine aan de orde is, niet alleen voor ouderen, maar ook voor de slachtoffers van overgewicht. We lopen natuurlijk het risico een deel van de bevolking te stigmatiseren en dan is er nog het probleem van discriminatie. Onze houding ten opzichte van onze zwaarlijvige patiënten moet daarom proactief zijn, zelfs dwingend, om hen te beschermen tegen een heel reëel gevaar, dat ze vaak negeren of ontkennen.

Is zwaarlijvigheid de gevaarlijkste negatieve factor?
“Als we een hitparade van risicopersonen zouden opstellen, zouden we tot de volgende realiteit komen: de patiënten met het grootste risico zijn tussen 50 en 70 jaar, net als patiënten in deze leeftijdsgroep met een voorgeschiedenis van hartziekten (cardiovasculaire incidenten, hypertensie, CVA’s, kransslagaderaandoeningen, chirurgie en hartfalen). Zij staan in poleposition. Ze worden op de voet gevolgd door patiënten met insulineafhankelijke diabetes, patiënten met een voorgeschiedenis van ademhalingsproblemen, en mensen met nier- en/of leverinsufficiëntie. We merken hier ook nog graag op dat een aantal van deze antecedenten bekende complicaties en comorbiditeiten van obesitas zijn.” Jean-Paul Allonsius Voormalig voorzitter en oprichter van Bold (Belgische vereniging voor obese patiënten)

EEN PAAR TIPS

Wanneer immuniteit een sleutelrol speelt
We lopen verloren in het gamma allopathische behandelingen en de controverses eromheen, en er bestaan weinig aanbevelingen om te proberen onze immuniteit te versterken. Zodra het virus de cellen binnenkomt, zal de intensiteit van de cytokinestorm (overmatige ontstekingsreactie) de ernst van de schade en de morbiditeit van de infectie bepalen. Patiënten die lijden aan chronische ziekten (diabetes, obesitas, hart- en vaatziekten, astma, gewrichtspijn, etc.) zijn kwetsbaarder voor dit virus. Het niveau van de chronische ontsteking, laaggradig genoemd, zal de ‘explosie’ van de afweersystemen bepalen. NK-cellen (natural killer cells) zijn normaal gesproken aanwezig om indringers in ons lichaam te doden. Hun kwantiteit hangt af van heel wat factoren, waaronder de negatieve impact van stress, de kwaliteit van de slaap** (vergeet niet dat zwaarlijvige mensen vaak slecht slapen door apneu), en andere factoren die de levenskwaliteit bepalen zoals plezier hebben, lachen… Een betere levenskwaliteit zou moeten leiden tot een betere toekomst op het vlak van onze fysieke en mentale gezondheid. In deze context zijn fysieke en leuke activiteiten essentieel, of het nu gaat om wandelen, fietsen of sport in het algemeen (verschillende studies hebben al bewezen dat een sedentaire levensstijl erger is dan roken). Onze geestelijke gezondheid heeft ook aandacht nodig, bijvoorbeeld via sociaal contact; en de lockdown is in dat opzicht al heel nadelig geweest. We weten dat isolatie somberheid en depressie met zich meebrengt. Het weer was tijdens de eerste maanden van de pandemie zoals gewoonlijk, maar nu komt de winter eraan. We vallen gemakkelijker terug in een sedentaire levensstijl, we volgen een dieet dat vaak minder rijk is aan vitaminen en mineralen, hebben de neiging om meer vet te eten en minder sociaal contact te hebben. Dit zijn veel negatieve factoren, vooral voor mensen die risico’s lopen. Daarnaast weten we dat zwaarlijvige mensen minder serotonine hebben (door chronische ontstekingen) en daardoor vatbaarder zijn voor een depressieve toestand, die ze vaak compenseren door meer suiker te eten.

Wat zit er nog in ons arsenaal om met pathogenen om te gaan?
- Omega-3: vette vis 3x/week (150g per dag); bij voorkeur kleine vette vis zoals sardientjes, haring, ansjovis…;
- Omega-6: niet overdrijven hiermee! Beperk zuivelproducten (kaas, yoghurt, koemelk…), maar ook vlees (niet meer dan 150g per portie!), en gebruik oliën zoals zonnebloem, arachide en maïs niet dagelijks;
- vierge olijfolie (bij voorkeur biologisch);
- knoflook: bij voorkeur vers;
- vitamine D: essentieel voor de goede werking van de immuniteit en de ontstekingsremming. Aangezien we weten dat 99% van de bevolking een tekort heeft, is het noodzakelijk om voldoende aan te vullen! We herinneren er ook aan dat een zwaarlijvige patiënt grote doses vitamine D moet krijgen, omdat deze vitamine zich in het vetweefsel vastzet en daardoor ontoegankelijk blijft voor het lichaam;
- vitamine C: heeft een antioxidante werking;
- zink: zou de replicatie van het virus terugdringen. Geschat wordt dat 80% van de bevolking een tekort heeft. Zink kan zowel in de preventie- als in de infectiefase nuttig zijn;
- selenium: een tekort hiervan zou het risico op besmetting met virale infectieziekten vergroten;
- co-enzym Q10: krachtige beschermer en antioxidant, ook voor de longen;
- glutamine: voornamelijk afkomstig van natuurlijke bronnen, beter geassimileerd, de brandstof voor onze cellen;
- kurkuma: vers of als vers extract, het heeft een ontstekingsremmende werking;
- vitamine E: essentieel voor de gezondheid van de longen;
- probiotica: ze moduleren de ontsteking en zorgen voor een goed evenwicht van de darmflora, die bij overgewicht vaak verstoord is. 

Deze lijst is natuurlijk niet exhaustief, maar dient vooral als basisindicatie. 

* De BMI wordt berekend door het gewicht te delen door het kwadraat van de lengte. Een normale BMI ligt tussen 18,5 en 25. 
** Door te slapen kan het groeihormoon de cellen herstellen die beschadigd zijn door onze dagelijkse activiteit.