Extra

Versterk uw immuunsysteem met de juiste voedingssupplementen

Het is geen geheim dat ons immuunsysteem uiterst complex is en dat onze middelen om het te versterken slechts heel beperkt zijn voor het hele scala van mechanismen en aangrijpingspunten die wij kunnen – of denken te kunnen – beïnvloeden.

Deze complexiteit mag ons er echter niet van weerhouden om te proberen op enkele van de onderdelen ervan in te spelen. Dat moet centraal blijven staan in deze periode na corona, maar ook aan het einde van de winter, wanneer ons immuunsysteem danig op de proef wordt gesteld.

Angst, een slechte slaapkwaliteit, zin om meer te eten en minder te bewegen in de winter zijn allemaal factoren die onze aandacht moeten trekken.

Een eenvoudige definitie waarachter heel wat mechanismen schuilgaan

Tijdens een consultatie met een patiënt kunnen we de immuniteit samenvatten als het natuurlijke (aangeboren) of verworven (adaptieve) vermogen van ons lichaam om ziektes (of onevenwichtigheden) te voorkomen wanneer het wordt blootgesteld aan ziekteverwekkers zoals vergif, toxinen, virussen, bacteriën, schimmels of parasieten die aan het licht komen door een afweerreactie, beter bekend als de immuunreactie. Ouderdom of ziekte zwakken onze immuniteit af en maken het lichaam kwetsbaarder voor infecties, die vaak vaker voorkomen en ernstiger worden.

Stap 1: onze immuniteit behouden

Een zo gezond mogelijke levensstijl is een eerste stap, of het nu gaat om onze mentaliteit of voeding, en niet te vergeten spelen ook roken, alcoholisme, slaap, lichaamsbeweging enz. een rol in ons immuunsysteem.

Het is belangrijk om bepaalde signalen die ons lichaam ons stuurt niet te negeren, omdat ze indirecte indicatoren kunnen zijn van een verzwakt immuunsysteem, zoals:

• aanhoudende vermoeidheid die het gevolg kan zijn van chronische stress en/of slechte slaap;
• een slechte wondheling;
• herhaalde infecties (verkoudheid, blaasontsteking, enz.) die erop wijzen dat het lichaam niet langer in staat is de ziekteverwekkers die ons lichaam binnendringen aan te pakken.

Voeding speelt een heel belangrijke rol, en hoewel gezondheidsprofessionals dit idee algemeen aanvaarden, is dat voor veel patiënten niet het geval. En zelfs voor ons als professionals wordt “hoe we onze patiënten kunnen begeleiden” (te) ruim geïnterpreteerd.

Eiwitten (aminozuren) opnemen – en nog meer bij 60­plussers of minder mobiele mensen – is een van de pijlers van onze immuniteit. Zo veel mogelijk verwerkte producten vermijden en de voorkeur geven aan voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitaminen en mineralen via een gevarieerde voeding is een ander advies dat gemakkelijk te begrijpen is, maar soms moeilijker uit te voeren (mensen die alleen zijn, met een beperking, enz.).

Stap 2: onze natuurlijke barrières

Het juiste onderhoud van onze natuurlijke barrières is een tweede belangrijk element. We vinden ze in onze huid en slijmvliezen, of in het spijsverteringskanaal, ons urogenitale systeem of onze longen... Ons spijsverteringskanaal neemt echter een bijzondere plaats in, omdat naar schatting 80% van onze immuniteit als barrière zich daar bevindt. Laten we niet vergeten dat de cellen van ons darmslijmvlies een turn-over heb- ben van 36 uur, wat betekent dat elke seconde enkele miljoenen van deze cellen afsterven. Dat wil ook zeggen dat ze moeten worden vervangen door heel wat ingrediënten en energie aan te voeren.

De belangrijkste stoffen in dit proces zijn L­glutamine, butyraat (uit vetzuren met korte keten), PGE2 (uit omega 6), probiotica, vitamine D, zink, omega 3 en antioxidanten.

Een van de elementen waar we het snelst tekort aan hebben is L­glutamine. Het zit vooral in vlees (rundvlees, lam, kip) en eieren.

L-glutamine werkt als een beschermer tegen aanvallen op de darmwand, het werkt op de celstructuur (als voorloper van glutamaat/GSH), als een immunoregulator door het verminderen van ontstekingen, en als bescherming tegen bijwerkingen veroorzaakt door PPI’s en NSAID’s bijvoorbeeld.

In geval van een tekort, chronische ontsteking of infectie, kan de patiënt supplementen nemen. De voorkeur gaat uit naar natuurlijke L­glutamine (2,5g per dag, in te nemen buiten de maaltijden).

Topsporters zijn ook grote verbruikers van L­glutamine: zij hebben vaak suppletie nodig.

De microbiota, een essentiële bondgenoot

Het belang van de darmmicrobiota, een onmisbare bondgenoot van het immuunsysteem, kan niet genoeg worden benadrukt. Maar een evenwichtige darmflora behouden in combinatie met alle dagelijkse agressies van het leven is een kunst: stress, voeding, alcohol, frisdrank, toxines, infecties, geneesmiddelen... Het zijn allemaal mogelijke factoren die een rol spelen bij een onevenwicht.

Het leaky gut syndrome en/of dysbiose en/of candidiasis zijn afzon- derlijk of in combinatie een ramp voor onze immuniteit.

Iedereen die klaagt over een herhaaldelijk of chronisch opgeblazen gevoel, zwelling, constipatie, diarree, enz. moet worden onderzocht met de nadruk op zijn microbiota.

Probiotica kunnen bijdragen tot het herstel van een meer evenwichtige flora, hoewel er weinig gegevens zijn over het type, de duur en de toe te dienen dosis. Ze zijn van nature aanwezig in gefermenteerde melk (yoghurt, geraffineerde kaas, kwark, enz.). Die producten worden afgeraden bij intestinale candidiasis.

Het verdient de voorkeur om meerdere – stabiele – stammen probiotica tegelijk in te nemen. De meest gedocumenteerde zijn de volgende:

• Lactobacillus acidophilus NCFM;
• Bifidobacterium lactis HN019;
• Lactobacillus rhamnosus GG.

Lactobacillus plantarum Lp­115 blijkt ook een heel goede stimulans voor het immuunsysteem te zijn. Andere stammen zijn ook effectief gebleken, maar de synergie van meerdere stammen heeft vaak een positiever effect.

De aangeboren 'natuurlijke' immuniteit

Dit is de tweede verdedigingslinie van ons lichaam wanneer de barrières niet meer volstaan, maar ze is niet specifiek voor een bepaalde ziekteverwekker.

Deze immuniteit werkt samen met:

• de moleculen van het supplement;
• de cellen: zoals macrofagen en NK­cellen.

Deze laatste staan in nauw verband met de stressfactor: hun aantal neemt af bij veel stress. Elke afname van die stress – waarschijnlijk ook psychologische stress – zou een boostend effect hebben op onze immuniteit.

Verworven immuniteit

Deze is cellulair en humoraal.

• De celgemedieerde immuniteit gebruikt T-lymfocyten;
• Humoraal-gemedieerde immuniteit maakt gebruik van oplosbare moleculen die door lymfocyten worden geproduceerd: antilichamen (immunoglobulinen).

In tegenstelling tot de aangeboren immuniteit is deze specifiek voor elke ‘agressor’ of elk micro-organisme, aangezien ons systeem de aanwezige antigenen herkent en deze op systemische wijze in het hele lichaam aanvalt, met een ‘geheugen’­effect en specificiteit voor het agens dat de aanval in het verleden heeft uitgelokt. Dit versnelt en versterkt normaal gesproken de immuunrespons. Dit is het principe van vaccinatie.

Zink, een alomtegenwoordig sporenelement

Het is essentieel voor de vorming van antilichamen. Geschat wordt dat een zinktekort bij 95% van de bevolking voorkomt, ook bij de zogenaamd gezonde bevolking.

Naast het gewone vlees dat we consumeren, komen voedingsmiddelen die zink bevatten, minder vaak op onze tafel terecht (oesters, tarwekiemen of krab).

Elke impact veroorzaakt door een vaccin of een ziekte of een infectie zal een grote vraag naar zink in de hand werken. Ook andere situaties zoals slecht gecontroleerde diabetes, hart- en vaatproblemen, kanker, depressie, voortdurende stress, chronische infectie (syfilis, hiv, enz.), schade aan organen, slechte oxygenatie of een slechte levensstijl kunnen een soortgelijke situatie creëren.

Aangezien een teveel aan zink zelden of niet voorkomt, speelt suppletie hier een primordiale rol. Geef de voorkeur aan goed absorbeerbare vormen zoals zinkbisglycinaat en -picolinaat.

Er zijn ook nog andere elementen

We moeten ook de inname van vitamine C aanmoedigen, in de voeding (seizoensfruit en ­groenten, sapjes die moeten worden gedronken zodra ze zijn bereid, anders wordt de vitamine C vernietigd) en/of in supplementen (puur, in de vorm van acerola), om bij te dragen tot de verdediging van het lichaam door het te beschermen tegen oxidatieve stress.

Ter herinnering: we moeten ook wijzen op de rol van selenium en ijzer (merk op dat het in ijzervorm slecht wordt opgenomen) in de goede werking van het immuunsysteem. Ongeveer 40% van het heemijzer wordt geabsorbeerd; het zit vooral in bloedworst, rundvlees, duif, wild, eigeel, enz. Bij suppletie moet het zonder maaltijden en zonder andere bivalente sporenelementen worden ingenomen, anders ontstaat er concurrentie bij de receptor.

Vitamine D zit in gefermenteerde melk, sardines, amandelen of hazelnoten, maar in te kleine hoeveelheden. Het is vaak nodig om tijdens de vetste maaltijd van de dag voor suppletie te zorgen, omdat er vooral in de winter een aanzienlijk vitamine D­tekort bij onze bevolking bestaat (deels gesynthetiseerd uit zonlicht op de huid).

Maar opgelet, blootstelling zonder zonnefilter (anders geen uv­absorptie) houdt een reëel risico in op verhoogde oxidatieve stress en het ontstaan van huidkanker, en andere pathologieën enz.

Kurkuma zou door zijn ontstekingsremmende en dus antioxiderende werking – en waarschijnlijk door andere nog op te helderen mechanismen – ook een positieve invloed hebben op onze immuniteit.

Ten slotte hebben de omega’s 3-6(GLA)-7 en 9 meerdere positieve effecten op onze gezondheid en maken zij ongetwijfeld deel uit van ons interne arsenaal voor een evenwichtig en reactief immuunsysteem.

Besluit
Gezondheid en immuniteit zijn nauw met elkaar verbonden: dagelijks voor uw gezondheid zorgen verbetert uw immuniteit, en omgekeerd. En voorkomen is beter dan genezen, toch een basisprincipe van de traditionele Chinese geneeskunde.

Dr. Carchon voor Medi-Sfeer 727 (22 maart 2023)